امام مهدی(عج): الّلهُمَ اَنْجِزْلی وعدی وَ اَتْمِمْ لی اَمْری وَ ثَبَّتْ وَطْأتی و امْلأ الارضَ بی عَدْلاً و قِسْطاً./ پروردگارا! وعده مرا قطعی گردان و امر مرا به اتمام رسان و مرا ثابت قدم بدار و زمین را به وسیله من از عدل و داد پر کن. (بحارالانوار، ج51، ص13)

مهدیا! دلها به یاد تو می تپد و روشنی نگاه منتظران به افق خورشید ظهور توست ...
ای برترین افق برای پرواز پرندگان آرزو، ای تجلی آبی ترین آسمان امید، ای منتهای برترین خیال هستی...
ای آرمان همه چشم انتظاران، دنیا نیازمند ظهور تو و قلبهای عاشقانت به شوق دیدار روی تو می تپد.
ای قلب عالم امکان، بیا و گـَرد قدمهایت را توتیای چشمانمان قرار ده. بیا که نوای دل انگیز توحید را با گوش جان شنواییم.
آغاز امامت حضرت ولی عصر(عج) در حقیقت امتداد غدیر، بلکه خود غدیری دیگری است، آنها که آرزو داشتند در سال دهم هجری، در سایه سار تک درخت وادی جحفه بودند تا با صاحب غدیر بیعت کنند، امروز باید با حجت معبود، مهدی موعود بیعت کرده و هر چه در توان دارند، از یاری امام زمان خویش دریغ ندارند؛ چنان که امام علی(ع) می فرماید:"خوشا به حال کسی که زمان او (حضرت مهدی (ع) ) را درک کند، به دوره او بپیوندد و دوره او را شاهد باشد." همچنین آن حضرت در جای دیگر می فرماید: "هیچ مرده ای باقی نمی ماند، مگر اینکه شادی ظهور مهدی(عج) در قبرش به او می رسد و آنها در قبرهایشان با هم دیدار می کنند و یکدیگر را به قیام قائم(ع) بشارت می دهند."

زندگینامه حضرت امام مهدی(عج)

امام مهدی در نیمه شعبان سال 255 ه. ق در شهر سامرا دیده به جهان گشود. از القاب ایشان: حجت، قائم، خلف صالح، صاحب الزمان، بقیه اللّه ، و مشهورترین آن مهدی است. پدرش امام حسن عسگری (ع) و مادرش بانوی گرامی نرجس است که به نام ریحانه و سوسن نیز از او یاد شده است.

احمد بن اسحاق می گوید: روزی نزد امام حسن عسکری(ع) رفتم و پرسیدم: ای پسر رسول خدا! امام و جانشین پس از شما کیست؟ پس آن حضرت به درون خانه رفت و بازگشت در حالی که پسری سه ساله که صورتش همچون ماه تمام می درخشید بر دوش خویش داشت و فرمود: "ای احمد بن اسحاق! اگر نزد خدای متعالی و حجت های او گرامی نبودی، پسرم را به تو نشان نمی دادم. همانا او هم نام و هم کنیه رسول خدا و کسی است که زمین را از عدل و داد پر می کند". گفتم: سرور من! آیا نشانه ای است که قلبم به آن آرام گردد؟ در این هنگام، کودک لب به سخن گشود و به زبان عربی روان گفت: " من بقیة اللّه در زمین هستم که از دشمنان خدا انتقام خواهم گرفت. ای احمد بن اسحاق! پس از این که با چشم خود می بینی در پی نشانه مباش."

امام حسن عسگری(ع) پنج سال بعد از ولادت حضرت مهدی(عج) درسال 260 ه. ق توسط معتمد یکی از خلفای بنی عباس مسموم و به شهادت رسید و امامت به جانشین بعدی آن حضرت یعنی امام مهدی(عج) منتقل شد و حضرتش رهبری جامعه اسلامی را به عهده گرفت. پس از شهادت امام حسن عسگری علیه السلام عده ای از دوستان آن حضرت به تصور این که جعفر بن علی برادر امام عسگری علیه السلام امام و پیشوای مسلمانان است شهادت آن حضرت را به وی تسلیت و پیشوایی اش را تبریک گفتند؛ اما وقتی جعفر بن علی خواست به جنازه امام نماز بخواند ناگاه کودکی گندمگون و سیاه موی بیرون آمد و لباس جعفر را گرفت و او را کنار کشید و گفت: عمو کنار برو من باید بر پدرم نماز بخوانم، جعفر در حالی که قیافه اش دگرگون شده بود کنار رفت و حضرت مهدی در سن 5 سالگی بر پدرش نماز خواند. آن حضرت را در کنار قبر پدرش امام هادی دفن کردند.

آن حضرت دو غیبت داشتند یکی کوتاه مدت(صغری) و دیگری بلند مدت (کبری) اولی از هنگام تولد تا پایان دوران نیابت خاصه و دومی از پایان دوره نخست آغاز و تا هنگام ظهور و قیام آن حضرت به طول می انجامد.
در دوران غیبت صغری، ارتباط امام با یاران خویش به کلی قطع نبود و آنان به گونه ای خاص و محدود با امام در ارتباط بودند. در این مدت، افراد مشخصی به عنوان نائب خاص، به حضور ایشان می رسیدند و مردمان می توانستند به وسیله آنان، مسائل و مشکلات خویش را به حضور امام برسانند و حتی گاه به دیدار امام نائل شوند؛ از این رو می توان این دوره را دوره آماده سازی مردمان برای غیبت کبری دانست.

انتخاب نواب خاص از سوی امام دوازدهم، در واقع ادامه و توسعه فعالیت شبکه ارتباطی وکالت بود که در زمان امام هادی(ع) و امام عسگری(ع) گسترش چشم گیری یافته و اینک در زمان امام قائم به اوج رسیده بود. وظایف و فعالیت های اساسی نواب خاص را می توان این چنین خلاصه کرد: پنهان داشتن نام و مکان امام؛ سازماندهی وکلا؛ گرفتن و توزیع اموال متعلق به امام؛ پاسخ گویی به سوالات فقهی و مشکلات عقیدتی مردم؛ و مبارزه با مدعیان نیابت.

پس از غیبت صغری، و با مرگ آخرین نائب خاص حضرت ولی عصر(عج)، غیبت کبری آغاز شد و مسلمانان موظف شدند در مسائل خود، به نائبان عام آن حضرت، یعنی فقهای واجد شرایط و آشنا به احکام اسلام مراجعه کنند. اگر غیبت کبری یکباره رخ داد ممکن بود موجب انحراف افکار مردم شود و ذهن ها آماده پذیرش آن نباشد ؛ اما با زمینه سازی های مدبرانه امامان پیشین، و تدابیر نواب خاص در طول غیبت صغری، ذهن ها آماده پذیرش غیبت کبری شد.

درباره علت وجود امام در دوران غیبت، فواید بسیار گفته اند، از آن جمله رسول خدا (ص) می فرماید:"سوگند به پروردگاری که مرا به پیامبری برانگیخت. در دوران غیبتش مردم از او نفع می برند و از نور ولایتش بهره می برند، همان گونه که از خورشید پشت ابرها بهره می گیرند."
هم چنین یکی دیگر از فواید وجود امام در غیبت، پاسداری از آیین خداوند است، برای آن که اصالت آیین الهی حفظ شده و جلوی بسیاری از تحریفات گرفته شود. هم چنین با وجود امام، مردمان خود را تنها نمی دانند و تأثیر روانی این عقیده در روش نگهداشتن چراغ امید در دل ها و وادارساختن افراد به خودسازی و آمادگی برای آن قیام بزرگ جهانی، کاملاً قابل درک است.

 احادیثی گرانقدر از امام عصر(عج) :
- اگر خواستار رشد و کمال‌ معنوى‌ باشى‌ هدایت‌ مى‌ شوى‌ و اگر طلب‌ کنى‌ مى‌ یابى‌. (بحار الأنوار، ج‌ 51، ص‌ 339)
- و اما در پیشامدها و مسایل‌ جدید به‌ راویان‌ حدیث‌ ما مراجعه‌ کنید، زیرا که‌ آنان‌ حجت‌ ما‌ بر شما هستند و ما حجت‌ خدا بر آنان‌ هستم‌ . (بحار الأنوار، ج‌ 53، ص‌ 181)
- هرکس‌ در اجراى‌ اوامر خداوند کوشا باشد، خدا نیز وى‌ را در دستیابى‌ به‌ حاجتش‌ یارى‌ مى‌ کند.(بحار انوار،ج‌51،ص331)
- همانا خدای تعالى‌ مردم‌ را بیهوده‌ نیافریده‌ و بدون‌ تکلیف‌ و جزا رهایشان‌ نکرده‌ است‌.(الغیبة‌ للشیخ‌ الطوسی‌، ص‌ 174)

منابع: پایگاه خبری حوزه و تبیان
گردآوری و تنظیم: محبوبه بهلولی